Hepimiz hayatımızın bir noktasında yas sürecinden geçmişizdir. Yaşamımız boyunca neredeyse her gün bir şeylerle vedalaşmamız gerekir. Anne sütü emen bir bebeğin sütten kesilmesi, iş veya şehir değişimleri, yaşanılan ayrılıklar, emeklilik, okulun bitmesi, erişkin çocukların evden ayrılması ve ölüm gibi. Her kayıp bizi derinden etkileyen, kaçınılmaz bir keder yaşatır. Duygularımızda ani değişikliklerle birlikte davranışsal ve bedensel bazı değişimler de yaşayabiliriz. Yaşadığımız acı uzun bir süre devam edebilir; ancak yaşanılan bu zor süreç, olayların sindirilmesi ve kabullenilmesi için önemlidir. Yaşadığımız kayıp, eğer tam olarak yasını tutabilirsek, büyümemizi ve yenilenmemizi sağlayabilir.
Yas mutlaka yaşanarak tamamlanması gereken normal bir süreçtir. Buna rağmen sık sık bu süreçle ilgili yargılara veya kısıtlamalara maruz kalabiliyoruz. Dışa vurmayla ilgili kısıtlamalar, dikteler, acımızı ifade etme şeklimizle ilgili beklentiler... Hemen hemen hepimiz bu tarz durumlara maruz kalmışızdır. Birini kaybetmenin acısıyla baş ederken ağlamamamız gerektiğine, güçlü olmamız gerektiğine dair dikte ve kısıtlamalar gibi. Ancak yolumuza, hayatımıza daha sağlıklı bir şekilde devam edebilmemiz için yasımızı yaşayıp durumu sindirerek kabullenmemiz gerekir. Bununla birlikte, kaybımızın bizim için ne ifade ettiğini anlamaya çalışmak bu süreçte oldukça önemli bir adım olacaktır. Yaşadığımız her kayıp, geçmişin tüm kayıplarını yeniden ortaya çıkarabilir. Bu durumda hangi eski yaralarımızı, anılarımızı canlandırdığını anlamaya çalışabiliriz.
Aynı zamanda, yaptıklarımız/yapmadıklarımız veya söylediklerimiz/söylemediklerimiz ile ilgili suçluluk, öfke gibi duygular hissedebilir, sakin ve sabırlı kalamayabiliriz. Böyle bir durumda da duygularımızı başkalarıyla paylaşabilir, başkalarından yardım ve destek isteyebiliriz.
Bütün bunlarla birlikte kaybı olan herkes ve iki ayı aşan sürede yoğun olumsuz duyguları, depresif belirtileri şiddetli bir biçimde devam eden herkes psikolojik destek alabilir. Terapiler yas sürecini daha sağlıklı bir biçimde tamamlayarak yeni yaşamınıza adapte olmanıza yardımcı olacaktır.
Unutmamalıyız ki yasın normal bir süreç olması gibi psikolojik destek almak da son derece normal bir durumdur.
***Farkındalık değişimi getirir.***
Uzm.Kln.Psk.Mine Caner
Comments